ترموکوپل نوع K یک سنسور دمایی بسیار پرکاربرد است که از دو فلز کرومل و آلومل ساخته میشود و قادر است بازهی دمایی حدود ۲۰۰- تا ۱۲۶۰ درجه سانتیگراد را اندازهگیری کند. این مدل بهدلیل دقت خوب، قیمت مناسب و مقاومت بالا در برابر حرارت و لرزش، یکی از محبوبترین ترموکوپلها در صنایع مختلف است. برای کورهها، هیترها، خشککنها و تجهیزات حرارتی صنعتی معمولا اولین انتخاب ترموکوپل نوع K است.
برای استعلام قیمت سریع و فوری محصول مورد نظرتون با شمارهٔ زیر تماس بگیرید.
استعلام قیمت سریع!
ترموکوپل نوع K چیست و چرا در ۷۰٪ صنایع ایران استفاده میشود؟
ترموکوپل نوع K یکی از قدیمیترین و قابلاعتمادترین سنسورهای اندازهگیری دماست؛ مدلی که در کورههای صنعتی، خطوط تولید پلاستیک، صنعت فولاد، بویلرها، دستگاههای بستهبندی و سیستمهای احتراق سالهاست بدون دردسر کار میکند. دلیل محبوبیت این سنسور فقط محدوده دمایی وسیع یا قیمت مناسب نیست؛ نوع K رفتاری پایدار دارد و در محیطهای خشن، شوک حرارتی و تغییرات ناگهانی دما، خطای کمی ایجاد میکند. این ویژگی را مدیون ترکیب دو فلز نیکل–کروم (Chromel) و نیکل–آلومل (Alumel) است که به صورت طبیعی اختلاف ولتاژی قابل اندازهگیری تولید میکنند.
در عمل، نوع K چیزی فراتر از یک “سیم دماسنج” است. این سنسور درست در لحظهای اهمیت خود را نشان میدهد که دستگاه در دمای بالا کار میکند و کوچکترین خطا میتواند باعث سوختگی المان حرارتی، تغییر کیفیت محصول یا توقف خط تولید شود. برای همین تقریباً هیچ کارخانهای نیست که در بخش حرارتی خود حداقل یک سنسور نوع K نداشته باشد.
رنج دمایی ترموکوپل نوع K؛ محدوده واقعی نه تئوری
بسیاری از دیتاشیتها برای ترموکوپل K دمای ۱۲۶۰ درجه سانتیگراد را اعلام میکنند، اما این مقدار «اسمی» است و به نوع غلاف، قطر و جنس کابل بستگی دارد. در میدان عمل، محدوده دمایی واقعی این سنسور چنین است:
- بدون غلاف / سیم برهنه: تا حدود ۸۰۰°C
- غلاف استیل 304 یا 316: حدود ۹۰۰ تا ۱۰۰۰°C
- غلاف استیل 310: حدود ۱۱۰۰ تا ۱۲۶۰°C
- غلاف اینکونل (Inconel 600/601): تا ۱۳۵۰°C بهصورت پایدار
- غلاف سرامیکی: برای کارکرد طولانی در دماهای بالای ۱۲۰۰°C
نکته مهم: افزایش قطر غلاف، پایداری را افزایش میدهد اما واکنشپذیری سنسور را کاهش میدهد.
اگر محیط شما شوک حرارتی دارد (مثل کورههای ذوب و پیشگرم)، غلاف اینکونل بهترین گزینه است.
در فضاهای مرطوب یا دارای بخار، غلاف 316 و 310 از 304 مقاومتر عمل میکنند.
انواع ترموکوپل نوع K و کاربرد هرکدام
ترموکوپل نوع K فقط یک مدل نیست؛ دهها مدل زیرمجموعه دارد که هرکدام برای شرایط متفاوتی طراحی شدهاند. انتخاب اشتباه، باعث خطای اندازهگیری و حتی سوختن سنسور میشود.
۱. ترموکوپل میلهای (Sheathed Probe) – بهترین گزینه برای کورهها
- مناسب کورههای صنعتی، بویلرها، اگزوز گاز، احتراق، تونلهای حرارتی
- قطر ۳ تا ۱۲ میلیمتر
- سرعت پاسخ متوسط
- مقاومت عالی در محیط خشک با حرارت یکنواخت
۲. ترموکوپل کابلی با عایق نسوز – پرکاربردترین مدل بازار ایران
- کابل فایبرگلاس، سیلیکونی یا تفلون
- مناسب برای خطوط تزریق پلاستیک، دستگاه بستهبندی، گرمکنها
- انعطافپذیر و قابل نصب در مسیرهای پیچیده
- مناسب محیطهایی با بخار روغن یا لرزش
۳. مدل فلنجدار یا رزوهای – برای نصب ثابت
- مناسب بویلر، مخازن تحت فشار، خطوط لوله
- مقاومت بالا در برابر لرزش و فشار
- اتصال مطمئن و بدون نشت
۴. نوع سرامیکی – تخصصی برای دمای بسیار بالا
- مناسب صنعت شیشه، ذوب فلزات غیرآهنی
- مقاوم در برابر شوک حرارتی
- پاسخدهی کندتر اما پایدار در ۱۲۰۰°C به بالا
در صنایع ایران، بیشترین استفاده مربوط به مدلهای کابلی نسوز و میلهای اینکونل است، زیرا دماهای عملیاتی بیشتر خطوط تولید بین ۳۰۰ تا ۹۰۰ درجه است.
قیمت ترموکوپل نوع K؛ چه چیزی باعث اختلاف قیمت میشود؟
«قیمت ترموکوپل نوع K» یکی از پرجستجوترین عباراتی است که کاربران و مدیران صنعتی سرچ میکنند؛ اما واقعیت این است که قیمت یک سنسور نوع K هیچوقت ثابت نیست و به چند عامل کلیدی بستگی دارد:
۱. جنس غلاف – مهمترین عامل قیمت
- 304 → ارزانترین
- 316 → مقاومتر در محیط مرطوب
- 310 → مناسب دمای بالا
- اینکونل → گرانترین اما بادوامترین
۲. طول و قطر غلاف
هر ۱۰ سانت افزایش طول و افزایش قطر، قیمت را چند درصد افزایش میدهد.
۳. نوع کابل
- کابل معمولی PVC (برای دماهای پایین)
- کابل نسوز سیلیکونی (تا حدود ۱۸۰–۲۵۰°C)
- کابل فایبرگلاس (تا ۴۵۰°C)
- کابل تفلون (تا ۲۶۰°C)
۴. نوع اتصال
فیش، رزوه، فلنج، مهره دوبل، اتصال سفارشی
۵. دقت و کلاس ساخت
- Class 1
- Class 2
در نهایت برای استعلام قیمت دقیق این محصولات نیازی نیست کار سختی انجام دهید. فقط کافیست با همکاران ما در گرمازا شاپ تماس بگیرید و علاوه بر دریافت مشاوره تخصصی، قیمت روز را نیز دریافت کنید.
دیتاشیت ترموکوپل نوع K؛ مشخصات فنی استاندارد و قابل استناد
بسیاری از تولیدکنندگان دیتاشیت کلی و غیرکاربردی منتشر میکنند؛ اینجا اطلاعاتی ارائه میکنم که واقعاً به درد انتخاب و نصب میخورد:
| پارامتر | مقدار استاندارد |
|---|---|
| جنس هادیها | Chromel / Alumel |
| رنج دما | ۲۰۰- تا ۱۲۶۰°C |
| ولتاژ خروجی | حدود 41µV per °C |
| تحمل شوک حرارتی | متوسط تا زیاد (بسته به غلاف) |
| دقت | ±۱.۵°C در کلاس ۱ |
| اندازهگیری پیوسته در دمای بالا | تا ۱۱۰۰°C (غلاف بستگی دارد) |
| سازگاری | کنترلرهای PID، ترمومتر دیجیتال، PLC |
بهترین عملکرد زمانی حاصل میشود که اختلاف دما زیاد باشد (hot junction و cold junction فاصله واقعی داشته باشند).
نحوه تست ترموکوپل نوع K
برای تست ترموکوپل نوع K، روشهای الکی مثل «فندک گرفتن» نتیجه درست نمیدهد. بهترین روش تست، اینهاست:
۱. تست ولتاژ و پیوستگی
- مولتیمتر را روی mV قرار بدهید.
- نوک سنسور را گرم کنید.
- باید ولتاژ بهصورت خطی بالا برود (مثلاً ۲ mV → ۲۰ mV → ۴۰ mV).
اگر پرش داشت، سنسور مشکل دارد.
۲. تست سرد/گرم (Ice Point Test)
- اتصال سرد را در ظرف آب یخ صفر درجه قرار دهید.
- نوک گرم را در آب داغ مشخص (مثلاً ۹۰°C).
- کنترلر باید نزدیک عدد واقعی را نشان دهد.
۳. تست مقاومت سیم
- مقاومت هریک از سیمها باید بسیار پایین باشد.
- مقاومت بالا یعنی خوردگی داخلی یا قطعشدگی.
۴. تست عایق حرارتی کابل
برای سنسورهایی که در محیط بخار یا روغن کار میکنند:
اگر کابل نسوز آسیب دیده باشد، دما را اشتباه نشان میدهد یا نویز میگیرد.
این بخش یکی از مهمترین قسمتهایی است که معمولاً سایتهای دیگر ندارند.
چرا ترموکوپل نوع K همچنان انتخاب اول صنعت است؟
ترموکوپل نوع K با ترکیب نیکل–کروم و نیکل–آلومل، سالهاست که در صنایع مختلف ایران جایگاه خود را حفظ کرده؛ نه بهخاطر قیمت مناسب، بلکه بهخاطر پایداری حرارتی، محدودهی دمایی وسیع و سازگاری بالا با کنترلرها و تجهیزات حرارتی. این سنسور در کورهها، بویلرها، دستگاههای تزریق پلاستیک، خطوط بستهبندی و حتی سیستمهای آزمایشگاهی، عملکردی قابلاعتماد دارد و در برابر تغییرات ناگهانی دما دچار خطاهای غیرقابل پیشبینی نمیشود.
اما نکتهای که معمولاً نادیده گرفته میشود این است که نوع K تنها زمانی بهترین نتیجه را میدهد که مدل مناسب محیط کاری انتخاب شود. انتخاب غلاف اشتباه یا کابل نامناسب میتواند باعث خطای اندازهگیری، خاموشی دستگاه یا حتی توقف تولید شود. برای همین خرید این سنسور فقط یک انتخاب ساده نیست و نیاز به شناخت واقعی از شرایط عملیاتی دارد.
در این میان، گرمازا شاپ برای بسیاری از صنعتگران به مرجع مطمئن تبدیل شده است. این مجموعه سنسورها را صرفاً عرضه نمیکند؛ بلکه قبل از ساخت، شرایط کاری، نوع حرارت، رطوبت، فشار و محل نصب را بررسی میکند تا ترموکوپل دقیقاً مطابق نیاز مشتری ساخته شود. استفاده از غلافهای استاندارد، کابلهای نسوز درجهیک و تست نهایی قبل از تحویل، باعث شده محصولات گرمازا شاپ دوام و دقت بالاتری نسبت به نمونههای آماده بازار داشته باشند.
در نهایت، اگر انتخاب درستی داشته باشید، ترموکوپل نوع K میتواند سالها بدون افت دما کار کند. انتخاب اشتباه اما هزینههایی چندبرابر ایجاد میکند. مشاوره و ساخت سفارشی در گرمازا شاپ کمک میکند همان انتخاب درست را از ابتدا انجام دهید.
سؤالات پرتکرار کاربران درباره ترموکوپل نوع K
ترموکوپل نوع K چیست و از چه فلزاتی ساخته میشود؟
از دو فلز Chromel (نیکل–کروم) و Alumel (نیکل–آلومل). این ترکیب جریان الکتریکی کوچکی تولید میکند که متناسب با دما تغییر میکند.
چرا نوع K از نوع J بهتر است؟
چون مقاومت به اکسیداسیون بیشتری دارد و در دماهای بالا پایدارتر است.
آیا نوع K برای کوره مناسب است؟
بله؛ بهشرط اینکه غلاف مناسب (۳۱۰ یا اینکونل) انتخاب شود.
حداکثر دمای قابلتحمل آن چقدر است؟
در مدلهای استاندارد حدود ۱۲۶۰°C، در مدلهای پیشرفته با اینکونل تا ۱۳۵۰°C.
آیا نوع K را میتوان به کنترلر دیجیتال وصل کرد؟
بله؛ با همه PIDها و ترمومترهای صنعتی سازگار است.
چطور بفهمیم سنسور خراب است؟
پاسخ ولتاژ غیرخطی، مقاومت بالا، نویز شدید یا تغییر ناگهانی دما علامت خرابی است.
اگر یکی از این موارد را میخوای بگو تا انجام بدم.